کلید و پریز یک وسیله پرکاربرد در هر مکانی محسوب میشود. به عبارت بهتر هرجایی که به برق و روشنایی نیاز داشته باشد، وجود کلید و پریز در آن جا لازم و ضروری خواهد بود؛ بنابراین شکل ظاهری کلید و پریز میتواند در دکوراسیون داخلی هر منزل و یا ساختمانی اهمیت داشته باشد. جالب است بدانید که نصب این وسیله کاربردی، نیازمند داشتن مهارت تخصصی نبوده و هر شخصی با داشتن کمی آگاهی و تجربه در این زمینه میتواند کلید و پریز منزل و یا محل کار خود را نصب یا تعویض نماید؛ بنابراین شما عزیزان میتوانید هر زمان که از مدل کلید و پریزهای منزل و یا محیط کارتان خسته شدید، خیلی راحت و در زمانی کوتاه اقدام به تعویض آنها نمایید. ما در این مقاله قصد داریم آموزش نصب کلید و پریز را به شما عزیزان ارائه دهیم، تا بتوانید این کار را بهراحتی انجام داده و کلید پریز موردنظرتان را تعویض نمایید. پس اگر در فکر بهروز کردن دکوراسیون داخلی خود هستید و قصد عوضکردن کلید و پریزهای منزل خود را دارید، تا انتها این مقاله با ما همراه باشید. (لازم به ذکر است که همانند دیگر وسیلههای برقی بایستی نسبت به مقدمات کار با برق و خطرات آن آشنا باشید تا حتی المقدور آسیبی به خود و اطرافیانتان نرسانید.)
قدم اول در آموزش نصب کلید و پریز، آگاهی داشتن درباره استانداردهای مربوط به آنها است. در واقع باید گفت که محل نصب کلید و پریز اهمیت بسیار زیادی دارد و در نقشهکشی ساختمان با محاسبات دقیق مشخص میشود. البته این نکته را هم باید عنوان کرد که با توجه به این که مکان موردنظر نصب این تجهیز چه کاربردی (برای مثال آشپزخانه است یا اتاقخواب) داشته باشد، استاندارد نصب کلید و پریز متفاوت خواهد بود. علاوه بر این، فاصله بین قوطی کلید و پریزی که در کنار یکدیگر نصب میشوند هم لازم است تا مطابق نوع کلید و پریز باشد (در صورتی که از قابهای چندخانه جدید استفاده میکنید باید از قوطیهای مخصوص آنها نیز استفاده کنید تا در مرحله نصب با مشکل مواجه نشوید.). در ادامه برخی از استانداردهای مهمی که هنگام نصب کلید و پریز باید به آنها توجه کرد را در اختیارتان قرار دادهایم.
استانداردهای نصب کلید و پریز عبارتاند از:
· ارتفاع استاندارد نصب کلید از سطح زمین:110 الی 120 سانتیمتر
· ارتفاع استاندارد نصب پریز از سطح زمین برای نصب در حمام: 120 سانتیمتر
· ارتفاع استاندارد نصب پریز تلفن و آنتن از سطح زمین : 30 الی 40 سانتیمتر
· ارتفاع استاندارد نصب پریز از سطح زمین برای نصب در آشپزخانه:60 یا 120 سانتیمتر
همچنین لازم به ذکر است که برای نصب کلید و پریز در کنار یکدیگر، فاصله بین مرکز تا مرکز قوطیهای برق (با درنظرگرفتن جداکننده) نباید کمتر از 91 میلیمتر باشد. اما اگر جداکننده در نظر گرفته نشود، این فاصله میتوانید 71 میلیمتر و یا بالاتر از آن باشد. (البته این استاندارد در حالتی است که از قابهای چندخانه کنار هم استفاده نشده باشد.)
قدم اول در آموزش نصب کلید و پریز شناخت ابزار موردنیاز برای انجام این کار است. به عبارتی دقیقتر شما برای این که بتوانید کلید و پریز موردنظرتان را تعویض یا نصب نمایید نیازمند یک سری ابزار هستید که معمولا در هر خانهای یافت میشود.
ابزار موردنیاز برای نصب کلید و پریز عبارتاند از:
1.فازمتر: مهمترین وسیله برای نصب کلید و پریز فازمتر است چرا که با آن میتوان فاز و نول بودن سیمها را شناسایی کرد و همچنین برای نصب و جدا کردن کلید و پریز میتوان از آن استفاده کرد. فراموش نکنید که پیش از شروع به کار، از سالم بودن فازمتر خود اطمینان حاصل فرمایید.
2.سیم چین: در مواقعی که نیاز به کوتاهکردن یا جدا کردن روکش عایق از سیم (لختکردن سیم) است، از این وسیله کمک گرفته میشود.
3.پیچگوشتی: باتوجهبه پیچی که برای نصب شدن کلید و پریز استفاده شده است، باید از پیچگوشتی چهارسو و یا دوسو متناسب با آن استفاده کرد (میتوان از فازمتر نیز به این منظور استفاده کرد).
4.چسب برق: از این وسیله برای عایقبندی سیمها و همچنین علامتگذاری سیم فاز و یا نول استفاده میشود.
اگر میخواهید در منزل و یا ساختمان خود از فیوز مینیاتوری استفاده کنید بهتر است قبل از خرید مقاله " انواع فیوز مینیاتوری " را بخوانید
حال به سراغ آموزش نصب کلید و پریز برق با کادر تک خانه خواهیم رفت. برای نصب این تجهیز طبق مراحل ذیل باید اقدام کرد:
لطفاً پیش از انجام هرگونه اقدامی فیوز آن قسمت از ساختمان که میخواهید کلید و پریزش را تعویض نمایید را قطع کنید. پس از آن با استفاده از فازمتر از قطع بودن جریان برق اطمینان حاصل فرمایید. (در صورتی هیچ یک از سوراخهای پریز لامپ فازمتر سالم را روشن نکنند به معنی قطع بودن برق است.) دقت کنید همیشه با قطع کردن فیوز یا کلید مینیاتوری برق قطع نمیشود، زیرا برخی از برقکارانی که کار خود را با دقت کمتری انجام میدهند، فیوز را بر سر راه نول قرار میدهند و با قطع کردن کلید مینیاتوری تنها نول آن بخش از خانه شما قطع میشود. لذا حتما با فازمتر از قطع بودن برق در آن ناحیه اطمینان حاصل کنید.
در این مرحله بایستی روکش یا رویه کلید یا پریز را از آن جدا کنیم. در صورتی که با انواع پریز مواجه باشیم این کار به راحتی با باز کردن پیچهای موجود در رویه اتفاق میافتد. اما در صورتی که با انواع کلید مواجه باشیم ابتدا باید به این نکته دقت کنیم که آیا بر روی کلید پیچی وجود دارد یا خیر .
سپس در صورتی که بر روی روکش کلید پیچی وجود داشت با استفاده از یک پیچ گوشتی متناسب، پیچهای موجود در روکش کلید موردنظر را باز کنید. در غیر اینصورت با کمک یک وسیله نوک نیز میتوانید بهراحتی روکش کلید را جدا نمایید. پس از انجام این کار باید کلید یا پریز را از محفظه خارج کنید. برای این کار کافی است تا پیچهایی که در اطراف کلید و پریز وجود دارد را باز کنید. (معمولا یک پیچ در سمت راست و یک پیچ در سمت چپ) بهاینترتیب میتوان بهراحتی کلید و پریز قدیمی را خارج نمود.
پس از خارجکردن تجهیز از محفظه داخلی، باید نسبت به شناخت سیمهای فاز و نول اقدام کرد. برای این کار لازم است ابتدا توجه کنید که هیچ اتصالی به سیمها نداشته باشید و سپس جریان برق را وصل کرده (سیمهای فاز و نول پس از وصل جریان به هیچ عنوان نباید با هم تماس پیدا کنند) و پس از آن به کمک فازمتر فاز و یا نول بودن سیم موردنظر را تشخیص داد. به این منظور کافی است فازمتر را یک به یک به سیمها تماس داد و بعد انتهای فازمتر را با انگشت شصت فشرد. درصورتیکه چراغ فازمتر روشن شود، مشخص میشود که آن سیم فاز است و در غیر این صورت، سیم نول است. پس از مشخص شدن ماهیت سیمها یکی از آنها با چسب برق علامتگذاری کنید و در نهایت جریان برق را برای انجام ادامه کار مجدداً قطع بنمایید.
نکته: در تعویض کلیدهای یک پل به یاد داشته باشید که به طور معمول یک سیم وارد شده و همان سیم خارج میشود که این سیم فاز است.
نکته: چنانچه مشاهده کردید سیم برق شکل طبیعی خود را از دست داده است، میتوانید به کمک یک سیمچین مقداری از آن را برش زده و مجدداً روکش سیم باقیمانده را از آن جدا کنید. تا از آمپرکشی سیم جلوگیری شود.
حال نوبت آن است که کلید و پریز جدید را نصب نمایید. برای این کار ابتدا باید سیمهای فاز و نول را به ترمینالهای مکانیزم برق متصل نماییم. پس از آن کلید برق و یا پریز را درون قوطی قرار دهید و پیچهای آن را ببندید تا در نهایت مکانیزم درونی در جای خود قرار گرفته و ثابت شود. ( سعی کنید هر دو پیچ طرفین کلید و پریز را به صورت متوازن سفت کنید تا کلید و پریز به خوبی در قوطی جای بگیرد.)
حالا نوبت آن است که کادر کلید و پریز جدید را روی مکانیزم قرار داده و آن را محکم نمایید. پس از انجام این کار میتوانید روکش آنها را روی کادر قرار داده و با پیچهای آن را ببندید. یا در صورت نداشتن پیچ رویه کلید برق به کمک گیره یا چفت در جای خود محکم خواهد شد و اما برای آن لازم است تا کمی به آن فشار وارد نمایید.
حالا نوبت آن است که جریان برق را وصل کرده و نتیجه کار خود را مشاهده کنید. برای چک کردن کلید، کافی است که آن را خاموش و روشن کرده و مشاهده کنید که آن را لامپی که به آن متصل است روشن و یا خاموش میشود یا خیر. برای اطمینان حاصل کردن از درستی
کارکرد پریز هم میتوان از فازمتر یا لامپ تست متصل به یک دوشاخه کمک بگیرید.
برای آشنایی با بهترین های کلید و پریز مقاله " بهترین کلید و پریز " را بخوانید.
ازآنجاییکه آموزش نصب کلید و پریز در کادر دوخانه مشابه کادر تک خانه است، مراحل موردنیاز تعویض برای آنها را به طور خلاصهوار توضیح خواهیم داد.
1.مرحله اول: روکش قدیمی را باز کرده و مکانیزم آن را هم خارج نمایید.
2.مرحله دوم: سیمهای فاز و نول را مشخص نمایید. معمولاً سیم فاز مشکی (یا قهوهای) رنگ و سیم نول دارای روکشی به رنگ آبی است. همچنین روکش سیمهای برگشتی هم زرد به طور معمولاً دارای رنگ زرد هستند.
3. مرحله سوم: رویه کلید و پریز را جدا کرده و پس از آن سیم فاز را به ترمینال L و سیم نول را به ترمینال N وصل کنید. پس از این کار باید سیم برگشتی را هم به ترمینال مربوطه متصل نمایید. حال مکانیزم را در داخل جعبه برق قرار داده و پیچها آن را ببندید در جای خودش محکم بشود.
4.مرحله چهارم: کادر دوخانه را متصل کرده و بعد رویه کلید را با فشار روی کادر نصب کنید.
5.مرحله آخر: در نهایت جریان برق را وصل کرده و از درستی کارکرد کلید و پریز مطمئن شوید.
ازآنجاییکه برای تعویض کلید و برق شما با برق روبهرو هستید، لازم است که هنگام انجام کار نکات ایمنی را رعایت فرمایید تا دچار آسیبدیدگی نشوید.
نکاتی ایمنی مهم برای نصب کلید و پریز برق عبارتاند از:
1.هنگام نصب کلید و پریزها در ارتفاع کم از کلید و پریز دربدار یا محافظدار استفاده کنید، تا از خطر برقگرفتگی کودکان جلوگیری کنید.
2.پیش از شروع به کار از قطع بودن فیوز و نبود فاز در مدار مطمئن شوید.
3.هیچگاه با دستان خیس و یا حتی مرطوب پریز برق را لمس نکنید.
4.توجه کنید که حتماً کلید و پریز برق از لوله گاز حداقل 5 سانتیمتر فاصله داشته باشند.
5. هیچگاه به یک پریز برق یا سیمرابط به طور همزمان چندین وسیله برقی را متصل نفرمایید.
6.به هیچ وجه از کلید برق لوازم روشنایی منزلتان اقدام به گرفتن انشعاب نفرمایید.
همانطور که شرح داده شد تعویض کلید و پریز کار چندان سختی نخواهد بود و افراد با داشتن اطلاعات کمی درباره این زمینه میتوانند اقدام به کلید و پریز منزلشان کنند. اما نباید فراموش کنید که رعایت کلیه نکات ایمنی برای انجام این کار بسیار مهم و ضروری بوده و محافظ جان شما خواهد بود. بهعنوان نکته پایانی مجدداً تأکید میکنیم که در زمان تعویض کلید و پریز حتماً فیوز مکان موردنظر را قطع نمایید و بعد مشغول به کار شوید.
از این که تا انتها این مقاله با ما همراه بودید از شما عزیزان بسیار سپاس گذاریم و امیدواریم نهایت استفاده را از این آموزش نصب کلید و پریز برده باشید.