عدم رعایت مسائل ایمنی به هنگام استفاده از انرژی برق، از جمله عوامل مهم و تأثیرگذار در بروز خسارت مالی و صدمات جانی به خصوص در منازل مسکونی، تجاری، مراکز اداری و مجتمع‌های صنعتی به شمار می‌رود. برای جلوگیری از خطر برق گرفتگی و همچنین خطرات جریان نشتی از وسیله‌ای به نام کلید محافظ جان استفاده می‌شود. در واقع این وسیله جهت حفاظت از جان افراد طراحی و تولید شده است تا خطر برق گرفتگی برای اشخاص را به حداقل برساند. در ادامه با ما همراه باشید تا با کلید محافظ جان و انواع آن بیشتر آشنا شوید.
کلید محافظ جان چیست؟
در یک تعریف ساده و سریع می‌توان گفت که کلید محافظ جان، در واقع یکی از انواع کلیدهای حفاظتی برق محسوب می‌شود که به منظور حفاظت از جان افراد و همچنین دیگر تجهیزات موجود در یک سیستم برقی استفاده می‌شود. کلید محافظ جان ایمن‌ترین کلید محافظ جهت تشخیص و قطع جریان نشتی برق محسوب می‌شود و از ایجاد شوک ناشی از تماس غیرمستقیم با برق نیز جلوگیری می‌کند.
این کلید دارای انواع مختلف، تیپ‌های متفاوت و شرایط استفاده مخصوص به خود است که در ادامه درباره آن بیشتر توضیح خواهیم داد.
عملکرد کلید محافظ جان
برای آن که بتوانیم عملکرد کلید محافظ جان را دقیق‌تر شرح دهیم لازم است عنوان کنیم که در کتاب نظام مهندسی ساختمان ذکر شده است که از انواع کلیدها یا وسایل حفاظتی جریان را می‌توان جهت قطع مدار تغذیه در صورت تماس یکی از هادی‌های برق دار مدار با یکی از موارد ذیل استفاده کرد:
بدنه‌های هادی تجهیزات و لوازم برقی
هرگونه نشت جریان از مدار به زمین
هادی‌های بیگانه که در تماس با زمین قرار گرفته‌اند.
به عبارتی بهتر می‌توان گفت زمانی که یکی از موارد ذکر شده اتفاق بیفتد، کلید محافظ جان عمل کرده و مدار را قطع خواهد کرد. به زبان ساده هرگاه جریان برق به واسطه یکی از عوامل ذکر شده از مدار خارج شود کلید محافظ جریان وارد عمل می‌شود.
برای نمونه زمانی که اتصال بخشی از بدن یک شخص با تابلو برق، به دلیل اتصال بدن او با زمین موجب شود جریان مدار به زمین نشت کند، کلید محافظ جان به سرعت وارد عمل خواهد شد. به‌طورکلی گفته می‌شود که از کلیدهای محافظ جان در واحدهای تجاری، مسکونی و بیشتر تابلوهای برق به عنوان حفاظت در برابر برق گرفتگی و خطرات ناشی از نشتی جریان مثل خطر آتش سوزی استفاده می‌شود.
برای آن که بتوانید از سالم بودن کلید محافظ جان مطمئن شوید، کافی است تا دکمه تست کلید را امتحان نمایید. در صورت سالم بودن کلید، هنگامی که ولتاژ ورودی برقرار باشد و کلید مورد نظر در حالت وصل قرار داشته باشد، با فشار دادن دکمه تست کلید قطع می‌گردد؛ بنابراین با یک تست کوچک می‌توانید از سلامت کلیدهای محافظ جان اطمینان حاصل فرمایید.
انواع کلید محافظ جان
به‌طورکلی و فارغ از تیپ‌هایی که برای کلیدهای محافظ جان وجود دارد، این کلیدها به دو نوع تقسیم می‌شوند.
کلیدهای RCCB: وجود این نوع از کلیدهای محافظ جان در مدارهای الکتریکی باعث خواهد شد که در زمان وقوع هرگونه مشکل در سیستم‌های الکتریکی صنعتی و یا خانگی جریان برق قطع بشود؛ بنابراین وجود این نوع کلید از بروز خطرات احتمالی جلوگیری خواهد کرد. معمولاً در مدارهای الکتریکی مثبت، جریان رفت با جریان برگشت برابر است؛ اما اگر به هر دلیلی بین دو سیم فاز و نول، اختلاف جریانی به وجود بیاید، کلید محافظ جان وارد عمل شده و از وقوع آتش سوزی یا برق گرفتگی جلوگیری خواهد کرد.
کلیدهای RCBO: کلمه RCBO مخفف شده عبارت Residual Current Circuit Breaker With Over Protection است و به معنای کلیدهای قطع جریان نشتی با حفاظت اضافه بار است. در واقع می‌توان گفت که این نوع از کلیدها علاوه بر حفاظت جریان نشتی، حفاظت در مقابل جریان اضافه بار را هم دارند. همچنین باید اشاره کرد که این نوع از کلیدهای محافظ جان خود به دو مدل تک فاز و سه فاز تقسیم می‌شوند.
عملکرد کلید محافظ جان بدون ارت امکان پذیر است؟
پاسخ این سؤال بله است. همانطور که ذکر شد کلید محافظ جان با سنجش اختلاف جریان میان ورودی و خروجی کار می‌کند و در صورتی که میان خروجی و ورودی اختلافی ایجاد شود بلافاصله قطع می‌شود. اما در صورت نبود سیستم ارت امکان آن وجود دارد که جریان نشتی به راحتی به زمین منتقل نشود و کلید به درستی کار نکند. اما با این حال در صورتی که فردی دچار برق گرفتگی شود و به واسطه وی جریان به زمین منتقل شود، کلید عمل خواهد کرد. با این حساب کلید محافظ جان بدون ارت کار می‌کند اما نمی‌توان بهترین عملکرد را از آن در زمینه نشت جریان انتظار داشت. اما کماکان جان شما را نجات خواهد داد.
شرایط استفاده از کلیدهای محافظ جان
کلیدهای RCCB حفاظت اتصال کوتاه و اضافه بار نداشته به همین علت پیش از RCCBها در مدار از کلید مینیاتوری استفاده می‌شود
در واحدهای مسکونی و یا به‌طورکلی مصارف تک فاز، از کلید محافظ جان دو پل و در واحدهای صنعتی و یا کاربری‌های سه فاز از کلیدهای محافظ جان 4 پل استفاده می‌شود.
کلیدهای محافظ جان با قدرت قطع اتصال کوتاه‌های شش کیلو آمپر و ده کیلو آمپر و تحت دمای کاری منفی سی و پنج درجه تا مثبت هفتاد درجه سلسیوس تولید می‌شوند.
مقدار حساسیت یا جریان قطع خودکار کلیدهای محافظ جان از ده تا پانصد میلی آمپر با مدت زمان قطع تا حداکثر صد و پنجاه میلی ثانیه خواهد بود.
کلیدهای محافظ جان در آمپرهای شش به بالا تولید می‌شوند.
قیمت کلید محافظ جان
در تعیین قیمت کلید محافظ جان برای مصرف کننده عوامل مختلفی دخیل خواهند بود. برای مثال برند محصول، کیفیت، ضمانت، گواهی‌ها، استانداردها و نوع محصول انتخابی مواد اولیه به کار رفته در ساخت آن و دیگر موارد در قیمت این محصول تأثیر خواهند داشت. در واقع هر چه محصول از کیفیت بالاتری برخوردار باشد و برند تولیدکننده آن دارای اعتبار باشد، قیمت محصول مورد نظر برای مصرف کننده رقم بالاتری خواهد بود.
راهنمای خرید کلید محافظ جان
راحت‌ترین روش خرید کلید محافظ جان، خرید به صورت آنلاین است. در واقع شما عزیزان می‌توانید برای خرید این محصول به فروشگاه‌های اینترنتی مراجعه کرده و ثبت سفارش کنید تا آن را درب منزل خود تحویل بگیرید. فروشگاه اینترنتی برق آسا یکی فروشگاه اینترنتی معتبر است که در زمینه فروش محصولات الکتریکی با کیفیت و قیمت مناسب فعالیت می‌کند. شما عزیزان در هر کجای کشور می‌توانید برای تهیه انواع کلیدهای محافظ جان به سایت برق آسا مراجعه کرده و ثبت سفارش نمایید. همچنین می‌توانید در صورت داشتن سؤالات مختلف با کارشناسان ما در ارتباط باشید و از خریدی مطمئن و ایده آل لذت ببرید.
