دیدن در روشنایی و تاریکی
انسان هم در هنگام روز و هم در هنگام تاریکی شب قادر به دیدن است. ولی مقدار اطلاعاتی که از محیط اطرافش در روشناییهای مختلف دریافت میکند بسیار متفاوت است. در روشنایی زیاد به راحتی میتوان رنگ، بافت، فرو و سایر خصوصیات سطوح و اشیا را درک کرد. ولی در هنگام تاریکی تشخیص این جزئیات امکانپذیر نیست.

این تفاوت ناشی از عملکرد سیستم بینایی انسان است. پرتوهای نوری که از طریق چشم وارد سیستم بینایی میشوند به سلولهای عصبی حساس به نور موجود در شبکیه برخورد و به پیام عصبی تبدیل میشوند. این سلولها به دو دسته تقسیم میشوند: سلولهای استوانهای و سلولهای مخروطی. سلولهای استوانهای حساسیت بالایی به نور دارند و به همین دلیل بیشتر در محیطهای تاریک و شدت روشناییهای بسیار کم (کمتر از 1 لوکس) برای دیدن به کار میروند. آنها توانایی تشخیص رنگ اجسام را ندارند و تصویری که ارائه میدهند واضح نیست. این سلولها اجسام تیره واقع در حاشیه میدان دید را بهتر نشان میدهند. زیرا آنها در مرکز میدان بینایی قرار ندارند.
سلولهای مخروطی حساسیت کمتری به نور دارند و برای دیدن در روز یا شدن روشناییهای بالا به کار میروند. این گیرندهها رنگ و جزئیات اشیا را به خوبی تشخیص میدهند. تعداد گیرندههای مخروطی در ناحیه مرکزی شبکیه بیشتر است و بنابراین وقتی شخص مستقیماً به شیء نگاه میکند، تصویر آن را کاملاً واضح میبیند.
دمای رنگ:
درجه سردی یا گرمی نور سفیدی که از منابع نوری ساطع میشود دمای رنگ نور نام گرفته است. برای مشخص کردن آن از دمای جسم سیاه افروخته شده کمک گرفته میشود. اگر جسم سیاهی را گرم کنیم، شروع به تابش میکند و در دماهای مختلف، رنگ نور آن شبیه نور ساطع شده از لامپهای مختلف میشود. از تطابق رنگ نور لامپها با رنگ نور این جسم سیاه، دمای رنگ لامپها تعیین میشود. هنگامی که دمای جسم سیاه حدود 800 یا 900 کلوین باشد، اشعههای تابش شده از آن به رنگ قرمز، در دمای 3000 کلوین سفید متمایل به آبی هستند.

نمود رنگ:
قابلیت نور در بازنمایی دقیق رنگ اجسام را نمود رنگ مینامند. این ویژگی در استانداردهای روشنایی با Ra نشان داده میشود و مقدار آن از صفر تا 100 متغیر است. هرچه طیف نور پیوستهتر باشد و طول موجهای بیشتری از باند مرئی را در بربگیرد، مقدار Ra بالاتر خواهد بود. منابع نوری براساس مقدار Ra در گروههای متفاوتی دستهبندی میشوند.
نمود رنگ لامپها، براساس طیف نوریشان متفاوت است. طیفهای نوری پیوسته، همه رنگها را به خوبی نشان میدهند ولی طیفهای نوری خطی، قابلیت نشان دادن تعداد کمی از رنگها را به خوبی دارند. طیفهای نوری ناپیوسته، دارای نمود رنگ بهتری نسبت به انواع خطی هستند. لامپهای التهابی، طیف نوری پیوسته و لامپهای گازی طیف نوری ناپیوسته دارند. نمود رنگ لامپ های التهابی و هالوژن بسیار بالا است. لامپهای فلورسنت و متال هالید معمولاً دارای نمود رنگ خوب و متوسط هستند.